پول در دستان بچه هاي ما

کودکان اطلاعات زيادي درباره پول و نحوه استفاده درست از آن ندارند.با بالا رفتن سن و افزوده شدن بر دانش آنها ، نحوه استفاده صحيح از منابع مالي را مي آموزند و در مي يابند مديريت صحيح منابع مالي نه تنها بر امنيت و آرامش اقتصادي آنها موثر است بلکه بر شيوه زندگي آنها نيز تاثير خواهد گذاشت .
بچه ها به طور کلي درک دقيقي از پول ندارند و با ديدن و شنيدن و تجربه کردن ، اطلاعاتي از دنياي اطراف به دست مي آورند.
والدين و ديگر اطرافيان مي توانند کمک کنند تا کوکان هر چه سريع تر مهارت هاي مديريت منابع مالي را بياموزند و در موقعيت هاي مختلف به کار بندند .

بچه ها چطور درک خود را از پول توسعه مي دهند ؟
 

خانواده ها چه بخواهند ، چه نخواهند ، ديدگاه و تصورات بچه ها نسبت پول ، در خرج کردن و هزينه کردن ، پس انداز کردن ، قرض گرفتن و قرض دادن و سرمايه گذاري متاثر از خانواده است و الگوبرداري آنها بر اساس عملکرد خانواده شکل مي گيرد.
کودکان قبل از مدرسه پول را همان گونه که هست مي بينند و از درک و تفاوت گذاري ارزش انواع آن غافلند .
اما وقتي بزرگتر مي شوند و مثلا بقيه پول را از مغازه دار دريافت مي کنند ، کم کم به ارزش انواع پول آگاهي پيدا مي کنند . بچه هايي که به مدرسه مي روند ، آنقدر بزرگ هستند که بتوانند با استافده از رياضيات ، ميزان ارزش پول را محاسبه کنند و براي خريد محاسبات رياضي کنند. آنها همچنين مي دانند که منابع مالي محدود هستند و هر چه را که دوست دارند نمي توانند خريداري کنند .
کودکان 10 تا 12 ساله کاملا درک مي کنند که معاوضه پول با کالايي که مي خواهند ، تناسب دارد.تجربه خريد و پرداخت پول براي خريد به آنها کمک مي کند تا ارزش پول را کاملا بفهمند و در نگهداري و استفاده درست از آن احساس مسئوليت مي کنند.فرزندان 14 تا 18 سال دوست دارند پول بيشتري خرج کنند از سويي دوست دارند اين کار را خودشان انجام دهند و خانواده به آنها استقلال بيشتري بدهد.
با توجه به تجارب بيشتر ، آنها قادرند در خصوص هزينه کردن ، پس انداز کردن ، قرض کردن و قرض دادن و ... تصميمات مطمئن تري اتخاذ نمايند.
آنها مي توانند حساب هاي پس انداز يا جاري داشته باشند و از کارت هاي اعتباري استفاده کنند.
از سويي شرکت در تصميمات مالي خانواده مي تواند به آنها کمک کند تا درباره ي اهداف مالي خانواده و مسئوليت هاي مختلف مطالب بيشتري ياد بگيرند .

نقش خانواده در آموزش مفاهيم مالي به کودکان
 

اين نکته خيلي مهم است که خانواده ها چطور مفاهيم مديريت مالي را به فرزندان خود آموزش دهند.به تناسب رشد سني و عقلي بچه ها ، خانواده ها بايد آموزش مفاهيم مالي را تغيير دهند.آنها در اين مورد مي توانند از نظرات کارشناسان ، مجلات ، نشريات و ساير منابع مورد اعتماد استفاده کنند.
در اينجا به برخي نکات مهم که خانواده ها بايد در آموزش مفاهيم مالي به کودکان خود بدانند اشاره مي شود.راهنمايي و مباشرت به جاي دستور دادن و ديکته کردن نحوه هزينه و يا پس انداز پول ، تشويق به جاي انتقاد (تشويق و تاکيد روي تلاش هاي مثبت باعث بالا رفتن اعتماد به نفس مي شود.بهتر است بيش از حد از اشتباه ها ، انتقاد نشود چرا که اشتباه ها بخشي از يادگيري هستند .

عدم استفاده از حربه پول در همه تشويق ها و تنبيه ها
 

اجازه بدهيد به همان اندازه که کودکان از موفقيت ها نکات آموزنده ياد مي گيرند ، از اشتباه ها هم چيزهايي ياد بگيرند.بعد راجع به اشتباه ها با خودشان بحث کنيد و سعي کنيد مهارت هاي مديريت مالي آنها را افزايش دهيد.هر چند وقت يک بار در منزل جلسه مالي برگزار کرده و براي اهداف کوتاه مدت و بلند مدت مالي در منزل تصميم گيري کنيد .
ـ ميزان درآمد خانواده ، خرج کرد و هزينه هاي جاري منزل را با همکاري اعضاي خانواده ثبت کنيد .
ـ بين خرجکرد ، هزينه و پس انداز يک توازن منطقي برقرار کنيد .
ـ از منابع مالي به نحو احسن و شايسته استفاده کنيد.
والدين مي توانند با استفاده از موارد بالا به مرور توان مديريتي فرزندان خود را در امور مالي بالا ببرند .

نحوه آموزش مسايل مالي به کودکان پيش دبستاني
 

ـ در فروشگاه به آنها حق انتخاب دهيد تا از بين چند کالا يکي را انتخاب کنند .
ـ براي آنها يک کيف پول تهيه کنيد تا پول توجيبي يا جوايز نقدي خود را در آن نگه دارند.
ـ گاهي اوقات در قبال انجام برخي امور مثلا کمک در تميز کردن منزل ، به آنها دستمزد بدهيد تا با مفهوم کسب درآمد و زحمت اين کار آشنا شوند .
ـ به آنها اجازه دهيد تا گاهي اوقات پول خود را براي امور عام المنفعه خرج کنند و يا به دوستان خود قرض بدهند .

نحوه آموزش مسايل مالي به کودکان دبستاني
 

ـ براي آنها حساب بانکي باز کنيد .
ـ با کمک خودشان براي پس انداز و هزينه کردن پولشان برنامه ريزي کنيد .
ـ گاهي اوقات به آنها اجازه دهيد تا با انجام کارهاي سبک در داخل و يا خارج از منزل به کسب درآمد بپردازند .

نحوه آموزش مسايل مالي به بچه هاي قبل از 18 سال
 

ـ آنها را در تصميم گيري هاي مالي شريک کنيد .
ـ در حد امکان از نظارت خود بر مديريت سرمايه آنها کم کنيد .
ـ به اندازه رفع نيازهاي اصلي به آنها پول بدهيد.
ـ آنها را تشويق کنيد تا در خارج از منزل کارهاي مناسب و در شان خودشان پيدا کنند تا با کسب درآمد بيشتر آشنا شوند .

نحوه آموزش مسايل مالي به افراد بالاي 18 سال
 

ـ آنها را به کسب درآمد و پس اندازهاي طولاني مدت تشويق کنيد .
ـ آنها را در ريز مسايل مالي خانه قرار دهيد.اموري از قبيل:ميزان درآمد خانواده ، هزينه ها ، بدهي ها و پس انداز خانواده.ثبت ميزان درآمد و خرجکرد و هزينه ها را به آنها محول کنيد .
با آنها در خصوص ميزان و نوع وام ها ، اهداف مالي خانواده ، سرمايه گذاري و ساير امور مالي بحث و مشورت کنيد .
ـ اجازه دهيد از کارت اعتباري استفاده کنند .
ـ داشتن تجارب مثبت در زمينه مالي به کودکان کمک مي کند تا در آينده راحت تر تصميم گيري کنند و در موقعيت هاي مختلف ، عکس العمل هاي مناسب نشان دهند.

پول توجيبي
 

پول توجيبي و کسب درآمد از ابزارهاي موثري هستند که مي توان از آنها در بالا بردن دانش مديريت مالي کودکان استفاده کرد.داشتن پول توجيبي و رفع احتياجات اوليه توسط خود فرد بهترين تجربه در امر مديريت منابع مالي است.اين منبع درآمدي در همان اوان کودکي به فرد کمک مي کند تا تفاوت بين ارزش سکه هاي مختلف را تشخيص دهد.اين امر مي تواند در 4 يا 5 سالگي اتفاق بيفتد .
از سن 6 يا 7 سالگي کودک مي تواند با پول توجيبي احتياجات اوليه خود را مرتفع سازد.به علاوه از آن مي تواند براي برخي امور شخصي و يا پس انداز استفاده کند.در سنين بالاتر بچه ها مي توانند نيازهاي خود را به ترتيب اهميت اولويت بندي کنند و ميزان پول توجيبي خود را مديريت کنند.آنها به مرور درک مي کنند که منابع مالي محدود هستند و موقعيت ها و شرايط مختلف روي ميزان درآمد خانواده تاثير خواهد گذاشت.لذا در هنگام خرج کردن پول توجيبي نهايت دقت را اعمال مي کنند.
والديني که به هر دليل از دادن پول توجيبي به فرزندان خود سر باز مي زنند به زودي درخواهند يافت که مبلغي را که براي احتياجات روزانه و نيازهاي اوليه فرزندان خود مي پردازند بيش از ميزان پول توجيبي مورد استطاعت آنها است.پول توجيبي چيزي فراتر از يک پاداش يا سهم داشتن از منابع درآمدي خانواده است. پول توجيبي يک وسيله آموزش مديريت منابع مالي محسوب مي شود .

کسب درآمد
 

کسب درآمد نوعي حس آزادي و شناخت به بچه ها مي دهد و آنها را به استقلال مالي نزديک مي کند.خانواده ها مي توانند کودکان خود را به انجام کارهاي شايسته و متناسب در خارج از خانه تشويق کنند . (البته اين کارها نبايد به سلامتي فرزندان لطمه وارد کنند يا آنها را از تحصيل و مدرسه بازدارند ).
*مهارت هاي مديريت مالي
با توجه به اصل تفاوت ، توانايي کودکان در هزينه کردن ، پس انداز ، قرض دادن و ساير امور مالي متفاوت است.بعد از توسعه مهارت مديريت منابع مالي آنها مي توانند حساب پس انداز و جاري افتتاح نمايند ، به دوستان خود پول قرض بدهند ، از کارت اعتباري استفاده کنند و يا سهام خريداري کنند .
در کنار موارد ذکر شده و آزادي هاي عمل، لزوم رعايت يک سري اصول و محدوديت ها در هزينه کردن منابع مالي ضروري است .
بچه ها بايد توجيه شوند که با بالاتر رفتن سن آنها ، نوع نيازهاي آنها نيز تغيير مي کند و در واقع به پول توجيبي بيشتري نياز پيدا مي کنند.در اينجا قرض دادن و به عبارتي تنخواه معنا پيدا مي کند.

نکته پاياني :
 

خانواده نقش بسيار مهمي در آموزش مفاهيم اوليه مديريت مالي دارد و اگر کودک از همان ابتدا با مفاهيم مالي به شيوه درست آگاهي پيدا کند در آينده قادر خواهد بود در شرايط سخت راه درست و منطقي را پيدا کند .
منبع:هفته نامه ي موفقيت،شماره ي 171
/ن